De Christusimpuls begrijpen

Methodisch: De inhoud toegepast op de voordracht zelf.

Het begrijpen van de Christusimpuls komt centraal te staan als je de inhoud van de voordracht 'De wereld als drieheid' toepast op de voordracht zelf.

Deze voordracht behandelt drie aspecten:

De mens als levend in een vierde en in een achtste ontwikkelings-sfeer;
De fout van de tweeheid van goed en kwaad: de wereld is als drieheid te begrijpen. De mens houdt het evenwicht tussen Lucifer en Ahriman;
De Christus-impuls – en sowieso het goddelijke - is pas vanuit de drieheid te begrijpen, namelijk als evenwicht tussen de twee soorten kwaad. Ahriman is er veel aan gelegen die drieheid buiten beeld te brengen. Dat is hem ook voor een groot deel gelukt. Veel literatuur gaat over de strijd tussen goed en kwaad waarbij de twee soorten kwaad aan een kant geschoven worden en het luciferische het goddelijke toegedicht wordt.

Rudolf Steiner behandelt deze punten als basis voor dat wat in de volgende voordrachten ter sprake komt. Voor een goed begrip van de wereld moeten we ons deze punten bewust zijn. Dit alles houdt verband met Michaëls opdracht ten opzichte van de wezens van de hogere hiërarchieën met wie hij op zijn beurt in verbinding staat. En hoe wij die impulsen, die van het wezen Michaël uitstralen naar ons aardse menselijke bestaan, kunnen gaan begrijpen.

Wat ontdek ik als ik deze drie aspecten op de voordracht zelf betrek?

De fout van de tweeheid roept direct tot actie op: “Dat moet de wereld uit!” Dat is zelf een voorbeeld van goed tegenover kwaad. De tweeheid is kwaad, de drieheid is goed. Strijd! Actie! Fundamentalisme dat in deze waarheid op de loer licht leidt tot onverdraagzaamheid. Aan het slot nuanceert Rudolf Steiner zelf wanneer hij spreekt over “… het waandenkbeeld van het getal twee, dat alleen gerechtvaardigd is waar het gaat om het openbare, niet waar het gaat om achter datgene te komen wat achter het openbare ligt, dat wat in de sfeer van het ware ligt.”
We leven in een vierde sfeer en tegelijkertijd in een achtste. Die achtste sfeer hoort bij de geesten van de vorm. Het lopen, of zwemmen door die achtste sfeer, zoals Rudolf Steiner het beschrijft met “weglating” van ons hoofd, dat kan iets worden waar je je verzaligd aan over wilt geven; overgeven in een vertrouwen dat “de geesten van de vorm wel voor me zullen zorgen”. Het verleidelijke van het zwelgen in de achtste sfeer, als een vorm van onnadenkend je overgeven aan vermeende spirituele activiteit, maakt ons afvallig van de opgave om tot begrip van de wereld te komen.
In de twee hierboven beschreven punten kan iets respectievelijk ahrimanisch en luciferisch worden gezien.
Rudolf Steiner wijst op onvolkomenheden in bijvoorbeeld de Faust en Paradise lost ten aanzien van de drieheid en de foutieve dualiteit van goed en kwaad. Hij pleit ervoor om deze stukken niet te verketteren, maar om ze te doorzien. Van nu af aan hoeft u niet te verklaren dat Milton's Paradise Lost of Klopstock's Messiah verdoemde duivelsgeschriften zijn; u kunt natuurlijk blijven genieten van hun schoonheid en grootheid. Maar u moet beseffen dat … dergelijke geschriften voortkomen uit de waan dat alles wat niet tot de ontwikkeling van de mensheid behoort, aan de ene kant als duivels mag worden gerekend, en dat men aan de andere kant het goddelijke krijgt. Nee, men krijgt alleen het Luciferische. En als men dan een "Verloren Paradijs" schrijft, beschrijft men in werkelijkheid de verdrijving van de mensen uit het rijk van Lucifer in het rijk van Ahriman, en beschrijft men niet het verlangen van de mensen naar het goddelijke, maar het verlangen van de mensen naar het Verloren Paradijs, dat wil zeggen, naar het rijk van Lucifer. Daar zoekt hij als het ware zelf een middenpositie ten opzichte van deze fout. Die immers ook niet zozeer de schrijvers zelf aan te rekenen is, maar meer een resultaat van de ahrimanische successen die de drievoudigheid van de wereld aan het oog hebben onttrokken.

Door dit zo te beschouwen komt in deze voordracht als centrale opdracht tevoorschijn om de Christus-impuls te gaan begrijpen, of moet je zeggen: “omarmen”, of “in te zetten”.